مروری بر تاریخ فرانسه، از پادشاهی مطلقه تا جمهوری پنجم

در 14 جولای 1789 پس از تسخیر زندان باستیل توسط مردم، سلطنت مطلقه حذف و سلطنت مشروطه جای آن را گرفت.

با صدور “بیانیه حقوق بشر و شهروندی”، جمهوری فرانسه یک سری حقوق اساسی را برای شهروندان فرانسه و کلا نوع بشر بنیان گذاشت. این بیانیه “حقوق طبیعی و غیر قابل کاهش بشر” را چنین اظهار می کند: “آزادی، مالکیت، امنیت و مقاومت در برابر ستم”.

این بیانیه امتیازات اشراف را با پایان دادن به معافیت مالیتی آن ها پایان داد و حق آزادی و حقوق برابر برای تمام انسان ها و دسترسی به شغل بنا به استعداد و نه شرایط تولد (نژاد، ثروت و…) را قائل شد. سلطنت محدود شد و تمام شهروندان می تونستند در فرایند قانونگذاری شرکت کنند. آزادی بیان و مطبوعات اعلام شد و دستگیری های دلبخواه غیرقانونی اعلام شد. بیانیه همچنین از پادشاهی محبوب توده مردم دفاع می کرد.

در سال 1792، جمهوری فرانسه اعلام شد. هنگامی که کشورهای پادشاهی اروپا به این جمهوری نوپا حمله بردند تا پادشاهی فرانسه را بر سر کار آورند، لویی شانزدهم (و پس از آن همسرش ماری آنتوانت) متهم به خیانت و در 1793 با گیوتین اعدام شدند.

در مواجهه با فشار روزافزون پادشاهی های اروپا و جنگ های نامنظم داخلی و قیام های ضد انقلاب، نظیر جنگ Vendée یا Chouannerie، جمهوری نوپا بین سال های 1793 و 1794 به ورطه ی آدمکشی افتاد؛ در طی این زمان 16000 تا 40000 نفر به مجازات اعدام سپرده شدند. در غرب فرانسه، جنگ های داخلی بین آبی ها (حامیان انقلاب) و سفیدها (حامیان پادشاهی) از 1793 تا 1796 طول کشید و 450,000 نفر تلفات داد. هم پادشاهی های اروپا و هم قیام های ضد انقلابی شکست خوردند و جمهوری پابرجا ماند. بعلاوه، جمهوری فرانسه با پیروزی های پی در پی خود به شدت مرزهای خود را توسعه داد “جمهوری های خواهر” را در کشوار های همجوار به وجود آورد.

در سال 1799، ناپلئون بناپارت کنترل جمهوری را در دست گرفت و خود را ابتدا کنسول، و سپس امپراطور اولین امپراطوری (1804-1814/1815) خواند. به دنبال جنگ هایی که قبلا از سوی پادشاهی های اروپا علیه جمهوری فرانسه راه افتاده بود، ائتلاف اروپا علیه امپراطوری فرانسه اعلان جنگ کرد. ارتش ناپلئون بیشتر قاره اروپا را فتح کرد و اعضای خانواده بناپارت به عنوان پادشاه برخی مناطق پادشاهی جدید منصوب شدند. پس از نبرد فاجعه بار با روسیه، ناپلئون سرانجام شکست خورد و پادشاهی خاندان بوربُن در فرانسه دوباره سر کار آمد. حدود یک میلیون فرانسوی در خلال جنگ های ناپلئون کشته شدند.

پس از بازگشت زودهنگام ناپلئون از تبعید، سرانجام وی در سال 1815 در جنگ واترلو شکست خورد و پادشاهی دوباره بنیان گذاری شد (1815-1830) اما با قانون اساسی و محدودیت های جدید.

بی اعتباری خاندان بوربن با شورش سال 1830 به سرانجام رسید که متعاقب آن پادشاهی مشروطه جولای بنیان گذاشته شد که تا سال 1848 طول کشید. پس از آن جمهوری دوم فرانسه بر سر کار آمد.

در سال 1852 لوییس ناپلئون بناپارت، برادرزاده ناپلئون دومین امپراطوری را اعلام کرد و خود را ناپلئون سوم نامید. وی دخالت های فرانسه در خارج از مرزهای خود را در کریمه، مکزیک و ایتالیا توسعه داد. وی در سال 1870 پیرو جنگ Franco-Prussian امعزول و جمهوری سوم جایگزین آن شد.

در جنگ جهانی دوم پس از نبرد Blitzkrieg با آلمان، فرانسه به دو بخش تقسیم شد: بخش شمالی که اشغال شده بود و بخش Vichy که دولت آن با آلمان ها همکاری می کرد و در جنوب فرانسه واقع شده بود. سرانجام متفقین و نیروی مقاومت فرانسه خاک این کشور را تصرف کردند و حاکمیت این کشور یکدست شد.

جمهوری چهارم پس از جنگ جهانی دوم به وجود آمد و رشد اقتصادی بسیار خوبی را شاهد شد.

در سال 1958، جمهوری چهارم که ضعیف و غیر قابل دوام بود، جای خود را به جمهوری قدرتمند پنجم داد، که محتوای ریاست جمهوری قویی داشت. شارل دوگل در مقام این ریاست، اتحاد کشور را حفظ کرد و به جنگ الجزایر، بوسیله مذاکرات صلح 1962 پایان داد که به استقلال الجزایر انجامید.

این متن ترجمه ایست از تاریخ فرانسه ویکی پدیای انگلیسی و از جایی کپی نشده است. جهت درج در ویکی فارسی دستتان را می فشاریم.